Kakaowiec właściwy (Theobroma cacao)

Theobroma cacao - kora

Kakaowiec właściwy (Theobroma cacao) jest jedną z ważniejszych roślin użytkowych pochodzących z lasów równikowych Ameryki Południowej. Ze względu na wysoką wartość odżywczą nasion uprawiany był przez Indian już ponad 2000 lat temu. Owoce nie tylko pełniły funkcję pożywienia, lecz traktowano je również jako lekarstwo na dolegliwości żołądkowe czy gorączkę, a także jako afrodyzjak.

Nie ma wątpliwości, że kakaowiec od najdawniejszych czasów cieszył się dużym zainteresowaniem. Stosunkowo szybko doceniono aromatyczny napój przyrządzany z jego nasion, który przyspieszał regenerację organizmu po wysiłku fizycznym i umysłowym. Aztekowie uważali, że kakao jest napojem bogów. Nasion używano także jako środka płatniczego. Przez pewien czas cudowne ziarna stanowiły nawet monetę obiegową (za 10 ziaren można było kupić królika, a za 100 – niewolnika).

Kakaowiec właściwy- owoc

Nazwę rodzajową nadał kakaowcowi sam Linneusz. Miano Theobroma wywodzi się od słów theos – bóg, i broma – pokarm. Natomiast epitet gatunkowy cacao nawiązuje do indiańskiego określenia owej rośliny. Kakaowiec należy do rodziny zatwarowatych (Sterculiaceae) i jest niewielkim, jednopiennym drzewem, dorastającym do 15 metrów wysokości. Cechuje się pojedynczymi liśćmi, ułożonymi skrętolegle, dochodzącymi nawet do 40 centymetrów długości.

kaulifloria na kakaowcu

Charakterystyczne dla Theobroma cacao jest zjawisko kauliflorii, które polega na tym, że niewielkie, żółtawe kwiaty wyrastają wprost z pnia bądź gałęzi rośliny. Uzasadnione jest to ochroną drobnych kwiatów przed trudnymi warunkami środowiskowymi klimatu równikowego, przede wszystkim przed ulewnymi deszczami i silnymi wiatrami. Z ogromnej liczby kwiatów, mogącej dochodzić nawet do stu tysięcy, zaledwie 5% zawiązuje owoce.

Owocem kakaowca właściwego jest jagoda. Znajdujące się wewnątrz nasiona są białe i dopiero w procesie fermentacji i suszenia uzyskują brunatną barwę, a także intensywny smak i zapach. Nasiona, które nazywa się ziarnami kakaowymi, zawierają do 60% tłuszczu (masła kakaowego), 28% węglowodanów, 12% białek, a także alkaloidy: kofeinę i teobrominę. Obecnie wykorzystywane są przede wszystkim w przemyśle spożywczym przy produkcji kakao i czekolady.

W naszym klimacie drzewo Theobroma cacao może być uprawiane wyłącznie w szklarniach. Wymaga ciepła i wysokiej wilgotności, jak zdecydowana większość egzotycznych roślin.

A na koniec trochę mniej serio o czekoladzie. Słowa Mirandy Ingram dotyczące tego specyfiku, które mówią: "Nie wierzcie, że czekolada jest substytutem miłości. Miłość to substytut czekolady".